W tej kategorii znajdziesz definicje i wyjaśnienia najważniejszych pojęć związanych z fizjologią wysiłku, treningiem, suplementacją i zdrowiem. Każdy wpis to przystępnie opisane zagadnienie, które pomaga lepiej zrozumieć mechanizmy rządzące ludzkim organizmem – od hipoksji, przez ATP, aż po mitochondria. Idealne źródło wiedzy dla sportowców, trenerów i pasjonatów nauki o ciele.
Enzym – co to jest i jaką pełni rolę w organizmie? Enzymy to biologiczne katalizatory – specjalistyczne białka, które przyspieszają reakcje chemiczne zachodzące w organizmach żywych. Bez enzymów procesy metaboliczne byłyby zbyt wolne, by utrzymać życie. Działają wybiórczo – każdy enzym działa na konkretny substrat i spełnia określoną funkcję. Definicja enzymu Enzym to związek białkowy
ATP – co to jest i jaką pełni rolę w organizmie? ATP (adenozynotrójfosforan) to podstawowy nośnik energii w organizmach żywych. Każdy ruch, skurcz mięśnia, impuls nerwowy czy synteza białka wymaga energii, którą dostarcza właśnie ATP. Jego rola w metabolizmie komórkowym jest kluczowa zarówno w sporcie, jak i w codziennym funkcjonowaniu organizmu. Definicja ATP – adenozynotrójfosforan
Koenzym Q10 – co to jest i dlaczego jest ważny dla zdrowia i wydolności? Koenzym Q10, znany również jako ubichinon, to organiczny związek chemiczny obecny w niemal każdej komórce ludzkiego ciała. Jest niezbędny do produkcji energii w mitochondriach oraz pełni ważną funkcję antyoksydacyjną. Z wiekiem jego poziom w organizmie spada, co może wpływać na wydolność,
VO₂max – co to jest i dlaczego ma kluczowe znaczenie w sporcie? VO₂max to jedno z najważniejszych pojęć w fizjologii wysiłku fizycznego. W skrócie opisuje ono maksymalną ilość tlenu, jaką organizm jest w stanie pobrać, transportować i wykorzystać podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Im wyższy VO₂max, tym lepsza zdolność organizmu do pracy tlenowej i większa wydolność
Mitochondria to mikroskopijne struktury obecne niemal w każdej komórce ciała człowieka. Choć ich rozmiar liczony jest w mikrometrach, to ich znaczenie dla życia i wydolności organizmu jest fundamentalne. Nazywane są często „elektrowniami komórkowymi”, ponieważ odpowiadają za produkcję energii w formie cząsteczek ATP – adenozynotrojfosforanu. Definicja mitochondrium – podstawowe informacje Mitochondrium (l.mn. mitochondria) to organellum komórkowe
Overtraining syndrome (OTS) – zespół przetrenowania. To przewlekły stan obniżenia wydolności fizycznej i psychicznej, spowodowany długotrwałym nakładaniem się nadmiernego obciążenia treningowego i/lub stresu na niewystarczającą regenerację. W przeciwieństwie do krótkotrwałego przemęczenia (functional overreaching), OTS nie ustępuje po kilku dniach odpoczynku – objawy mogą utrzymywać się tygodniami lub miesiącami. Jak to działa? Przeciążony organizm wchodzi w
Moc alaktatowa – definicja Moc alaktatowa to zdolność organizmu do generowania bardzo dużej mocy w bardzo krótkim czasie, korzystając z beztlenowego, alaktatowego systemu energetycznego – czyli z fosfokreatyny (PCr) zgromadzonej w mięśniach – bez produkcji kwasu mlekowego. Jak działa system alaktatowy? Głównym „paliwem” w tym systemie jest fosfokreatyna (PCr), magazynowana w mięśniach. Reakcja biochemiczna: PCr